Radom - siła w precyzji

Oskar Kolberg (1814 - 1890) - urodził się w Przysusze. Pochodził z Meklemburgii. Ojciec jego, Juliusz, był znanym kartografem, geodetą i metrologiem. Matka wywodziła się z rodziny francuskich emigrantów i była osobą wybitnie uzdolnioną muzycznie. Talenty rodziców niewątpliwie wpłynęły na kierunek kształcenia i wybór drogi życiowej syna. Rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie ojciec został powołany przez Stanisława Staszica na stanowisko profesora Uniwersytetu Warszawskiego. Młody Oskar rozpoczął nauki w liceum warszawskim, kierowanym przez Samuela Lindego, a lekcje gry na fortepianie pobierał m.in. u Józefa Elsnera, u którego uczył się również Fryderyk Chopin. W Berlinie uczęszczał do Akademii Handlowej i równocześnie studiował kompozycje i teorie muzyki.

Pracę zarobkową podjął jednak w zupełnie innej dziedzinie. Został księgowym w banku, a potem w Zarządzie Drogi Żelaznej Warszawsko-Wileńskiej. Zarobki pozwalały mu na działalność edytorską oraz na pokrycie kosztów badań i licznych podróży naukowych. Celem wypraw, od Mazowsza po Wołyń, było gromadzenie melodii i tekstów pieśni ludowych oraz zbieranie materiałów z wszystkich dziedzin kultury ludowej. Powstały wielkie dzieła Kolberga: "Pieśni ludu polskiego", "Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia. Obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce" (23 serie) oraz publikowane równolegle Obrazy etnograficzne (11 tomów). Był autorem 1000 haseł do Encyklopedii Powszechnej S. Orgelbranda, członkiem korespondentem krakowskiej Akademii Umiejętności, współredaktorem rocznika "Zbiór Wiadomości do antropologii krajowej".

W Paryżu na wystawie światowej w 1878 r. zdobył złoty medal za zbiór własnych wydawnictw i kolekcje ilustracji polskich strojów ludowych. Pozostawił po sobie również wiele kompozycji muzycznych, typowych dla epoki wczesnego romantyzmu. Do historii przeszedł jednak jako autor monumentalnego dzieła „Lud” i twórca podstaw do nowej gałęzi nauki – etnografii. W Przysusze istnieje Muzeum im. Oskara Kolberga, a każdego roku odbywają się tradycyjne "Dni Kolbergowskie".

Źródło tekstu: „Radomskie wędrówki regionalne. Wydarzenia, ludzie, zabytki, dziedzictwo kulturowe, przyroda” pod red. Janusza Pulnara, Radom 2000