Radom - siła w precyzji

Józef Brandt (1841- 1915) - jeden z najwybitniejszych polskich batalistów, malarz koni, epizodów bitewnych i scen rodzajowych. Wcześnie osierocony, pozostawał pod opieką matki Krystyny z Lessów, osoby wszechstronnie uzdolnionej, oraz jej rodziny zamieszkującej majątki w rejonie Radomia. W Paryżu rozpoczął studia inżynierskie. Spotkanie z Juliuszem Kossakiem zadecydowało o całkowitym poświęceniu się malarstwu. Wyjechał do Monachium, gdzie pod koniec 1867 r. otworzył własną pracownię. Tam powstały jego liczne prace, wystawiane i nagradzane w kraju i za granicą. Jego pracownia była ośrodkiem polskiej kolonii artystycznej, a Brandta można uznać za postać wiodącą tzw. szkoły monachijskiej polskiego malarstwa.

Po ślubie z Heleną Pruszakową, właścicielką Orońska, artysta częściej przebywał w kraju. Orońsko gromadziło artystyczne towarzystwo przyjaciół i uczniów mistrza. Powstał ośrodek z pracowniami, nazywany Wolną Akademią Orońską. Brandt zyskał uznanie Henryka Sienkiewicza, który pisał o nim: Czasy zmarłe zmartwychwstają pod jego pędzlem. Dziś w Orońsku znajduje się Centrum Rzeźby Polskiej, a w pałacu Brandta można obejrzeć interesujące pamiątki z epoki oraz dzieła mistrza. Pochowany na radomskim cmentarzu przy ul. Limanowskiego, w rodzinnym grobowcu.

Źródło tekstu: „Radomskie wędrówki regionalne. Wydarzenia, ludzie, zabytki, dziedzictwo kulturowe, przyroda” pod red. Janusza Pulnara, Radom 2000